Skutki uboczne, przeciwskazania i interakcje CBD z lekami

CBD tak jak inne substancje czynne posiada pewne działania niepożądane, jednak jak wskazują badania zakres skutków ubocznych w przypadku tego kannabinoidu jest łagodny. Podobnie jak inne związki – w tym niepozorny sok z grejpfruta czy kofeina – może wchodzić w interakcje z lekami. Z tego powodu istnieją przeciwskazania do stosowania kannabidiolu na własną rękę o których warto wiedzieć

Skutki uboczne CBD

Według badaczy kannabidiol wyróżnia się łagodnym profilem skutków ubocznych. Co ważne jego stosowanie w wielu przypadkach pozwala ograniczyć stosowanie farmaceutyków, które cechują się poważniejszymi działaniami niepożądanymi. Ponadto CBD wykazuje liczne właściwości terapeutyczne bez wywoływania efektu haju tożsamego dla THC.

Podczas przeprowadzania badań odnośnie danej dolegliwości samoistnie bada się również zakres ewentualnych skutków ubocznych. Liczba eksperymentów z udziałem ludzi jest już na tyle duża, że można ocenić bezpieczeństwo stosowania kannabidiolu.

Najczęstsze skutki uboczne CBD:

• zmęczenie i senność – przy problemach ze snem odbierana jako korzyść, niestety w części przypadków senność może zaburzać naturalny rytm dnia,
• problemy trawienne – objawiające się najczęściej w postaci biegunki,
• suchość w ustach – zazwyczaj efekt ten zauważalny jest podczas przyjmowania THC, jednak może wystąpić również przy stosowaniu CBD,
• nudności – występujące w zależności od ilości, tolerancji organizmu oraz drogi podania,
• zaburzenie apetytu – w przypadku CBD możliwe jest zarówno zmniejszenie jak i zwiększenie apetytu.

Bezpieczna dawka kannabidiolu

Według meta-analizy obejmującej 132 badań CBD nie wpływa negatywnie na parametry fizjologiczne (temperatura ciała, tętno, ciśnienie) oraz funkcje psychologiczne i psychomotoryczne. Ponadto wykazano, że nawet długotrwałe przyjmowanie CBD w ilości do 1 500 mg na dobę jest dobrze tolerowane przez ludzki organizm. ¹

Dla zobrazowania dawka 1 500 mg jest odpowiednikiem 30 gram 5% suszu CBD, bądź 10 ml (zazwyczaj cała buteleczka) oleju o stężeniu CBD na poziomie 15%. W celach terapeutycznych stosuje się znacznie niższe dawki. Na przykładzie jednego z badań, większość pacjentów z zaburzeniami snu i stanami lękowymi otrzymywało 25 mg CBD na dzień ², co jest 60-krotnie niższą dawką od uznawanej za bezpieczną.

Interakcje

Pomiędzy CBD a innymi substancjami czynnymi mogą zachodzić interakcje – zarówno pozytywne jak i niepożądane. Dotyczą one poszczególnych składników konopi (w przypadku stosowania produktów full spectrum), leków oraz prowadzonych terapii. Kilka badań na zwierzętach oraz in vitro wykazało, że CBD może zmniejszać zdolność do zapłodnienia oraz hamować metabolizm wątrobowy leków i transporterów leków.¹

Kiedy CBD bądź inne związki trafiają do organizmu zostają metabolizowane. Proces ten może obejmować wiele szlaków oraz różne enzymy przez co jest dość skomplikowany. Badacze udowodnili, że CBD jest metabolizowane przez enzymy cytochromu P450 (znanych również jako CYP450).

Enzymy te są odpowiedzialne również za metabolizm leków (ponad połowa leków metabolizowana jest przez te enzymy), a więc potencjalne interakcje kannabidiolu z P450 mogą wpływać na działanie farmaceutyków.

Podobnie działanie w zakresie interakcji z lekami posiada (choć słabsze niż CBD) sok grejpfrutowy. Badania wykazały, że może on zwiększać biodostępność części leków.³

Przegląd badań z 2013 roku wykazał, że stosowanie CBD równolegle z lekami wiąże się z niskim ryzykiem niepożądanych interakcji. Zazwyczaj takie połączenie jest dobrze tolerowane przez organizm. ⁴ Świeższe doniesienia wskazują jednak, że w przypadku niektórych leków mogą występować istotne interakcje.

CBD z lekami przeciwdrgawkowymi

Kannabidiol stosowany jest między innymi w leczeniu padaczki (w tym odmiany lekoopornej).
W przypadku tej dolegliwości zazwyczaj stosuje się stosunkowo wysokie dawki CBD oraz silne farmaceutyki, a więc potencjalne interakcje mogą być dość istotne.

W kwestii leczenia padaczki warto przytoczyć dwa badania.

1. W badaniu z udziałem 39 dorosłych i 42 dzieci, wykazano wzrost poziomu topiramatu, rufinamidu i N-desmetyloklobazamu oraz zmniejszenie poziomu klobazamu (leków przeciwdrgawkowych) skorelowane ze wzrostem przyjmowanego CBD w formie leku Epidiolex. W przypadku osób stosujących walproinian odnotowano nieprawidłowe wyniki testu czynności wątroby.⁵
2. Podawanie CBD równolegle z klobazamem 13 dzieciom z lekooporną padaczką zwiększyło stężenie leku w osoczu o średnio 60% oraz jednego z metabolitów leku o 500%, terapia łączona u 9 pacjentów zmniejszyła ilość napadów o ponad 50%. Skutki uboczne prowadzonej terapii złagodzono przez zmniejszenie dawki klobazamu.⁶

Przeczytaj również: CBD dla dzieci – kompendium rodzica.

Oba eksperymenty wykazały istotne interakcje między CBD a farmaceutykami, a w przypadku klobazamu uzyskano odmienne wyniki. Biorąc pod uwagę jedynie te dwa badania, kannabidiol może być pomocny nie tylko jako lek przeciwdrgawkowy, ale również ograniczać ich dawkę poprzez zwiększenie biodostępności leku. Warto jednak mieć na uwadze negatywny wpływ na wątrobę przy łączeniu CBD z walproinianem.

CBD z terapiami antynowotworowymi

CBD oraz inne kannabinoidy w terapii nowotworowej służą najczęściej jako element opieki paliatywnej (ograniczenie bólu, nudności, stymulacja apetytu). Wstępne badania dowodzą, że związki te nie tylko pomagają ograniczyć skutki uboczne konwencjonalnego leczenia, ale też mogą zwiększać skuteczność terapii.

Badania:

1. W badaniu ludzkich komórek glejaka wykazano, że włączenie do terapii CBD zwiększa wchłanianie i aktywność cytotoksyczną chemioterapii oraz podnosi jej skuteczność przy niższych dawkach, tym samym ograniczając skutki uboczne.⁷
2. Badanie in vitro wykazało, że CBD, inne kannabinoidy oraz ich kombinacje uwrażliwiają komórki białaczki na działanie środków chemioterapeutycznych.⁸
3. W badaniu na myszach wykazano, że połączenie radioterapii oraz CBD i THC prowadzi do drastycznego zmniejszenia guza w przypadku glejaka w porównaniu do samej radioterapii – wielkość guza w 21 dniu średnio 5,5 mm (terapia łączona) oraz 48,7 mm (radioterapia).⁹

Wykazane interakcje wskazują na zasadność leczenia przy wykorzystaniu kannabinoidów, jednak ważne jest, aby kontrolować przy tym dawkę chemioterapeutyków. Uwrażliwienie komórek na działania leków w nadmierny sposób może prowadzić do poważnych skutków ubocznych, przekraczających zakres wskazywany przed producenta.

Warto podkreślić, że badania przeprowadzono na bazie wyizolowanych komórek ludzkich bądź na zwierzętach. Potwierdzenie synergiczne działania kannabinoidów i leczenia konwencjonalnego wymaga przeprowadzenia badań klinicznych z udziałem ludzi.

CBD z innymi kannabinoidami

Interakcje CBD mogą dotyczyć nie tylko leków, ale również innych kannabinoidów. Zazwyczaj stosowanie produktów o pełnym spektrum naturalnych związków konopnych skutkuje efektem synergii. Polega on na aktywacji różnych mechanizmów prowadząc do wzajemnego wzmacniania działania poszczególnych związków (badacze efekt ten opisują równaniem 1 + 1 > 2).

Badania interakcji pomiędzy kannabinoidami:

1. Przyjmowanie CBD wraz z THC pozwala na ograniczenie skutków ubocznych tetrahydrokannabinolu, w tym właściwości psychotropowych, które dla wielu są istotną przeszkodą w podjęciu leczenia.¹⁰
2. W badaniu na myszach, podawanie CBD na 30-60 minut, przed podaniem THC, zwiększyło poziom tetrahydrokannabinolu w mózgu prawie 3-krotnie, przy czym jednoczesne podawanie obu kannabinoidów nie przynosiło takiego efektu.¹¹
3. Badanie 177 pacjentów opornych na leczenie bólu neuropatycznego opioidami wykazało, że o ile THC posiadał słabe właściwości przeciwbólowe to połączenie THC + CBD spowodowało zmniejszenie bólu o 30% według zastosowanej skali. ¹²
4. W badaniu na komórkach białaczki, wykazano że unicestwienie 50% komórek wymagało zastosowania ~14 μM CBD lub ~56 μM CBGA, natomiast przy połączeniu obu kannabinoidów wymagane stężenie poszczególnych związków było niższe o 50% (~6 μM CBD i ~24 μM CBGA). ¹³

Problemem jest jednak liczność odmian konopi – każda posiada inny skład, co w większym lub mniejszym stopniu wpływałoby na wyniki badania. Mamy jednak nadzieję, że wraz z rozwojem nauki, wiedza na ten temat dostarczy nam dokładniejszych informacji.

Kannabinoidy jako pojedyncze związki posiadają wiele zastosowań terapeutycznych, jednak często korzystniejsze jest stosowanie produktów zawierających wszystkie naturalne związki konopi. Zasadne wydaje się więc przeprowadzanie badań oceniających skuteczność, skutki uboczne oraz interakcje z lekami z zastosowaniem wyciągów z całej rośliny.

Przeciwskazania do stosowania CBD

Na podstawie meta-analiz kannabidiol jest uznawany za substancję bezpieczną, jednak istnieją pewne przeciwskazania do jego stosowania. Bez konsultacji z lekarzem nie zaleca się jego stosowania w przypadku:

• kobiet w ciąży i karmiących piersią,
• osobom z dolegliwościami wątroby,
• osobom przyjmującym leki.

W przypadku ostatniej grupy, jak wcześniej wspomnieliśmy CBD może wpływać na metabolizm leków, niezbędna więc jest kontrola lekarska i ewentualne dostosowanie dawki leku bądź jego zmiana.

ŹRÓDŁA

1. Safety and side effects of cannabidiol, a Cannabis sativa constituent.[↩][↩]
2. Cannabidiol in Anxiety and Sleep: A Large Case Series.[↩]
3. Grapefruit juice–drug interactions.[↩]
4. Exogenous cannabinoids as substrates, inhibitors, and inducers of human drug metabolizing enzymes: a systematic review.[↩]
5. Interactions between cannabidiol and commonly used antiepileptic drugs.[↩]
6. Drug-drug interaction between clobazam and cannabidiol in children with refractory epilepsy.[↩]
7. Triggering of the TRPV2 channel by cannabidiol sensitizes glioblastoma cells to cytotoxic chemotherapeutic agents.[↩]
8. Anticancer effects of phytocannabinoids used with chemotherapy in leukaemia cells can be improved by altering the sequence of their administration.[↩]
9. The combination of cannabidiol and Δ9-tetrahydrocannabinol enhances the anticancer effects of radiation in an orthotopic murine glioma model.[↩]
10. Cannabis study reveals how CBD offsets the psychiatric side-effects of THC.[↩]
11. Cannabinoid-induced alterations in brain disposition of drugs of abuse.[↩]
12. Multicenter, double-blind, randomized, placebo-controlled, parallel-group study of the efficacy, safety, and tolerability of THC:CBD extract and THC extract in patients with intractable cancer-related pain.[↩]
13. Enhancing the Activity of Cannabidiol and Other Cannabinoids In Vitro Through Modifications to Drug Combinations and Treatment Schedules.[↩]